7 yếu tố quan trọng trong chăn nuôi gia cầm cần được quan tâm, nhằm giảm thiểu chi phí kháng sinh hiệu quả

Sử dụng kháng sinh phòng bệnh và kích thích tăng trưởng có thể giúp cho sức khỏe đàn gà được ổn định, sức đề kháng với mầm bệnh tốt hơn. Tuy nhiên, điều đó đồng nghĩa với vấn đề tồn dư kháng sinh trong thực phẩm – yếu tố khiến cho nhiều người tiêu dùng ngày nay vô cùng e ngại, chưa kể tới chi phí cho kháng sinh cũng là một con số không nhỏ trong tổng chi phí chăn nuôi. Bởi vậy, tất cả các trang trại chăn nuôi gà số lượng lớn hiện nay đều đang hướng đến việc cung cấp ra thị trường những sản phẩm (thịt hoặc trứng) sạch, chất lượng, hàm lượng kháng sinh tồn dư thấp hoặc không có nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Thực tế cho thấy do phụ thuộc quá nhiều, quá lâu vào kháng sinh nên nhiều trang trại chăn nuôi gà hiện nay chỉ cần ngừng sử dụng kháng sinh một thời gian ngắn thôi cũng đã bắt đầu xuất hiện nhiều vấn đề từ việc gà dễ bị ốm, tỷ lệ tử vong cao, chất lượng sản phẩm giảm do nhiễm trùng…Trước thách thức đó, theo các chuyên gia, để đàn gà luôn khỏe mạnh mà lại không quá phụ thuộc vào kháng sinh, chúng ta cần quản lý tốt 7 yếu tố sau đây.

1. An toàn sinh học.

Yếu tố an toàn sinh học trong trại giống và trại chăn nuôi gà thương phẩm càng đảm bảo thì số lượng vi khuẩn có hại trong đường ruột gà con càng thấp. Nghĩa là tiêu chuẩn vệ sinh của chuồng trại ngay từ ban đầu càng cao thì càng giúp hạn chế việc gà con phơi nhiễm với các loại vi khuẩn cộng sinh bấy nhiêu. Bởi lẽ, nếu hệ tiêu hóa gà con nhiễm mầm bệnh ngay từ nhỏ thì việc giúp chúng có một đường ruột khỏe mạnh sau này sẽ vô cùng khó khăn và mất nhiều thời gian hơn rất nhiều, gây ảnh hưởng xấu đến hiệu quả chăn nuôi.

Bổ sung vi khuẩn hữu ích có trong probiotics ngay từ khi gà vừa nở ra là một giải pháp an toàn và hữu ích tại thời điểm này, giúp gà con nâng cao sức đề kháng cũng như hạn chế sự xâm nhập của mầm bệnh gây tổn thương hệ tiêu hóa.

2. Chế độ dinh dưỡng hợp lý.

Trong nguyên liệu thô hoặc qua các phương pháp xử lý nhiệt không hoàn chỉnh, luôn có thể tồn tại những chất không có tác dụng dinh dưỡng, thậm chí 1 số còn gây hại cho cơ thể  (ví dụ: polysaccharides không phải dạng tinh bột trong lúa mì, các chất ức chế trypsin trong bột đậu nành, vv).

Các chất này có thể hạn chế được thông qua việc kiểm soát chặt chẽ chất lượng các loại nguyên liệu thô hay sử dụng các enzym cụ thể để trung hòa chúng.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý có thể làm giảm căng thẳng tác động lên đường ruột của gà và do đó cho phép giảm thiểu việc sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi.

3. Thức ăn sạch – không nhiễm khuẩn.

Bên cạnh một số thành phần trong thức ăn có nguy cơ nhiễm khuẩn cao hơn so với các thành phần khác, đặc biệt là nhiễm salmonella, thì việc đóng gói và bảo quản kém dẫn đến bất kỳ thành phần nào của thức ăn cũng có thể bị ô nhiễm.

Việc xử lý nhiệt bằng cách sấy khô hoặc nén viên có thể giúp làm sạch thức ăn và hạn chế nhiễm khuẩn, tuy nhiên nếu như việc đóng gói và bảo quản không tốt thì thức ăn rất dễ dàng bị ô nhiễm trở lại.

Có nhiều cách để làm sạch thức ăn, đảm bảo chúng không nhiễm bệnh. Ngoài việc đảm bảo từ khâu nguyên liệu đầu vào, khâu sản xuất cho đến đóng gói và bảo quản sản phẩm thì hiện nay trên thị trường cũng đã có một số loại sản phẩm chuyên dụng dùng trộn vào thức ăn để hạn chế vấn đề này.

4. Hệ thống nước uống.

Nước là một trong những chất dinh dưỡng rất quan trọng đối với gà, tuy nhiên phần lớn người chăn nuôi lại thường không quá để tâm tới yếu tố này này. Lượng nước mà 1 con gà cần hấp thu thường sẽ gấp 2-3 lần lượng thức ăn chúng ăn vào. 

Ở các nước đang phát triển, đa phần các trang trại chăn nuôi gà thường dùng nước giếng đào hoặc giếng khoan cho gà uống. Nguồn nước này thường bị ô nhiễm và có thể là một trong những con đường chính dẫn các vi khuẩn gây bệnh vào trang trại. Nhất là trường hợp nhiễm khuẩn coliform từ nguồn nước.

Chính vì thế nên bà con chăn nuôi muốn gà khỏe mạnh thì phải quản lý thật tốt nguồn nước. Ngoài việc luôn vệ sinh sạch hệ thống ống dẫn nước thì bà con có thể bổ sung thêm các chất axit hóa lỏng vào trong nước để duy trì độ PH thấp giúp nước luôn sạch.

5. Quản lý khả năng tiêu hóa thức ăn của gà.

Khi khả năng tiêu hóa thức ăn của con vật bị giảm, điều đó có nghĩa là các chất dinh dưỡng khó tiêu đi đến đoạn sau của ruột. Tại đây, chúng được các vi khuẩn gây bệnh trong ruột của gia cầm dùng làm thức ăn để sinh sôi phát triển. Đây chính là nguyên nhân gây ra các bệnh nguy hiểm như viêm ruột hoại tử. Chính vì vậy mà ngoài thành phần dinh dưỡng hợp lý thì khả năng tiêu hóa của con vật cũng rất quan trọng.

Do vậy, ngoài các biện pháp chăm sóc cẩn thận ra thì bà con chăn nuôi có thể sử dụng thêm các sản phẩm chuyên dụng nhằm giúp đỡ đàn gà tăng khả năng tiêu hóa để hạn chế mầm bệnh phát triển. Khi các chất dinh dưỡng được con vật tiêu hóa tốt hơn cũng có nghĩa là ít chất dinh dưỡng có sẵn cho các vi khuẩn trong phần sau của ruột hơn, dẫn đến khả năng điều tiết hệ vi sinh vật trong ruột một cách tự nhiên.

6. Quản lý độc tốt nấm mốc Mycotoxins.

Độc tố nấm mốc có mặt trong tất cả các nguyên liệu ở các mức độ khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố môi trường và quản lý.

Theo rất nhiều chuyên gia, deoxynivalenol (DON) và fumonisin B1 (FUM) là các độc tố nấm mốc phổ biến nhất làm ô nhiễm thức ăn và nguyên liệu thô. DON và FUM được biết là có thể làm tổn thương ruột thông qua các cơ chế khác nhau. Do đó, việc theo dõi thường xuyên nồng độ độc tố nấm trong nguyên liệu thô và thức ăn thành phẩm luôn được khuyến khích trong chăn nuôi. Ngoài ra, việc sử dụng thêm một chất khử độc tố nấm mốc mycotoxin ở mức độ thích hợp cũng có thể là một cách hay giúp kiểm soát bất kỳ sự nhiễm khuẩn tiềm tàng nào.

7. Cầu trùng.

Ở một số nước, chủng cầu trùng coccidiostats ionophore không được phép có mặt trong sản phẩm thức ăn chăn nuôi cho gà nếu nhà sản xuất muốn không trộn kháng sinh vào trong các bao cám gà.

Trong những trường hợp như vậy, việc tiêm phòng vắc xin phòng bệnh cầu trùng là một kiến thức mà bất cứ người chăn nuôi gia cầm nào cũng cần phải biết và thực hiện nếu cần thiết. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi sử dụng vaccine kết hợp với các sản phẩm cộng sinh có thể tăng cường tác dụng chống cầu trùng của vaccine.

Như vậy, để có một đàn gà khỏe mạnh mà không cần sử dụng đến kháng sinh thì mỗi một chủ trang trại chăn nuôi đều cần phải trang bị cho mình những kiến thức chắc chắn về quản lý nghiêm túc từ khâu an toàn sinh học trong trại, độ sạch của thức ăn, nước uống, chế dộ dinh dưỡng, khả năng tiêu hóa của con vật, độc tố nấm mốc cho đến cầu trùng.